Dirk's Gitaar-stemapparaat

Dit gitaar-stemapparaat is specifiek ontwikkeld voor snel en gemakkelijk stemmen van gitaren. Akoestische en elektrische gitaren met zes en zeven snaren en basgitaren met vier, vijf of zes snaren kunnen worden gestemd.

Het stemapparaat reageert snel en nauwkeurig (± 0,5 Cent) en is ongevoelig voor omgevingsgeluiden. De klinkende snaar wordt automatisch herkend en de afwijking wordt duidelijk weergegeven. De klinkende toon wordt ook op een toonladder weergegeven wanneer de afwijking groter is dan 50 Cent zodat de toon in het bereik van een andere noot ligt. Dit is handig bij het voor het eerst stemmen van een nieuwe snaar. “Quadra-flat-tuning” wordt ondersteund voor stemmen zonder de capo te verwijderen. De frequentie van de A4 is instelbaar tussen 430 Hz en 450 Hz in stappen van 1 Hz.

Neemt u alstublieft de tijd om deze handleiding te lezen. Dit bespaart u later zeker veel tijd. Als u zaken mist, onjuist of onduidelijk vindt stuurt u mij dan alstublieft een e-mail.

1. Selecteer de microfoon
   Dit kunt u doen door op de knop 'menu' te klikken en 'instellingen' te selecteren. Hierna kunt u de microfoon uit de lijst selecteren. Als de gitaarstemmer geen microfoonsignaal ontvangt, wordt dit 'instellingen'-scherm automatisch geopend. Controleer in de grafiek rechtsonder (microfoonsignaal) van het gitaar-stemapparaat of de geselecteerde microfoon een signaal geeft.
2. Stel de gevoeligheid van de microfoon in
   U kunt dit doen door op de knop 'Microfoonvolume-instellingen' te klikken in het scherm 'instellingen'. Er wordt een Windows-scherm geopend waar u de gevoeligheid (volume) van uw microfoon kunt aanpassen. Stel de microfoongevoeligheid halverwege de schaal in en zorg dat het keuzevakje voor het selecteren van de microfoon is geselecteerd. Het is hier vaak mogelijk de “microfoonversterking” in te schakelen via de knop “geavanceerd”. Meestal is dit niet aan te raden omdat de microfoon dan te gevoelig wordt.

3. Begin met stemmen
   Speel de snaar die u wilt stemmen, en kijk naar het bovenste venster om de afwijking te zien. De afwijking van de toon wordt ook als getal getoond in het scherm “Cent”. Raak de andere snaren met uw vingers aan om te voorkomen dat ze geluid produceren en de meting verstoren. Het stemapparaat reageert sneller en nauwkeuriger als de microfoon dichter bij de snaar wordt geplaatst.
4. Tooltips
   Door met de muis boven een scherm of knop te zweven, wordt een tooltip met een korte beschrijving getoond. Een tooltip is een klein geel tekstblok dat boven het scherm of de knop zweeft.

• Ontspan de snaar met het stemmechaniek op uw gitaar tot net onder de juiste toonhoogte. Speel de snaar en stem deze langzaam omhoog terwijl u het afwijkingsvenster op het gitaar-stemapparaat bekijkt. De afwijking moet ongeveer tussen -3 en 3 Cent liggen. Als de toon te hoog is herhaalt u dan het eerder beschreven proces. Het stemproces moet eindigen met het aanspannen van de snaar (opstemen) en niet met het ontspannen ervan.

• Raak de overige snaren met uw vingers aan om te voorkomen dat ze geluid produceren en de meting verstoren.
• Plaats de microfoon dicht bij de snaar die u wilt stemmen. De meting is sneller en nauwkeuriger als de microfoon dichter bij de snaar wordt geplaatst.

De probeerversie van de gitaarstemmer werkt op elke pc of laptop die voldoet aan de systeemvereisten zoals vermeld in deze handleiding. U mag de probeerversie van het gitaar-stemapparaat op meerdere computers installeren en naar uw vrienden sturen.

De probeerversie ondersteunt het stemmen van de lage B-, E- en A-snaren niet. De overige snaren kunnen worden gestemd. Het is de bedoeling dat dit genoeg is om het gitaar-stemapparaat te testen. De functie “quadra-flat-tuning” wordt niet ondersteund door de probeerversie.

• Frequentie
  het aantal golven per seconde van een toon (toonhoogte).
• Geluid
  het totale bereik aan golflengten dat door het menselijk oor kan worden waargenomen.
• Toon
  geluid met een vaste toonhoogte.
• Noot
  notatie die een toon met een specifieke toonhoogte en lengte aanduidt.
• Toonladder
  oplopende of aflopende reeks tonen in vaste volgorde.

• Toonhoogte
  de waargenomen frequentie van een toon. Dit is de grondfrequentie.
• Grondtoon of tonica
  de waargenomen toonhoogte. De laagste toon van de verzameling tonen die een geluid vormt.
• Boventoon
  een toon in een geluid met een hogere frequentie dan de tonica. De boventonen zijn veelvouden van de tonica.
• Zweving
  een zweving ontstaat wanneer twee tonen met een klein verschil in toonhoogte tegelijk klinken.

• Interval
  Het verschil in toonhoogte tussen twee tonen.
• Semitoon
  het kleinste muzikale interval in westerse muziek. Een octaaf bestaat uit twaalf semitonen. In een gelijkzwevende stemming zijn alle semitonen gelijk verdeeld in frequentie. Op een piano is het interval tussen twee aangrenzende witte toetsen, één semitoon, als er geen zwarte toets tussen zit. Als er tussen de aangrenzende witte toetsen een zwarte toets zit, dan is het interval tussen de twee witte toetsen twee semitonen. In dat geval is het interval tussen de witte toetsen en de zwarte één semitoon. Het interval tussen een toon en dezelfde toon met een kruis (bijvoorbeeld C en C#) is altijd één semitoon.
• Octaaf
  het verschil tussen twee tonen waarbij de tweede toon de dubbele frequentie heeft van de eerste.
  1 octaaf = 12 semitonen.

• De stemming of het temperament
  de manier waarop de combinatie van frequenties voor een specifiek toonbereik op een instrument wordt gekozen. In de westerse muziek is de gelijkzwevende stemming het meest populair. Andere temperamenten zijn bijvoorbeeld: de reine stemming, de Pythagoreïsche stemming, de middentoonstemming, de welgetempereerde stemming en de 31-toonstemming.
• Chromatische toonladder
  een chromatische toonladder is een toonladder die alle twaalf semitonen binnen één octaaf bevat:
  c – c# – d – d# – e – f – f# – g – g# – a – a# – b (de witte en zwarte toetsen van een piano)
• Halve en hele toonafstanden
  een halve toonafstand is gelijk aan een interval van één semitoon zoals het interval tussen twee aangrenzende witte toetsen op een piano zonder zwarte toets ertussen. Een hele toonafstand is gelijk aan een interval van twee semitonen zoals het interval tussen twee aangrenzende witte toetsen op een piano met een zwarte toets ertussen.

• Diatonische toonladder
  een diatonische toonladder is een toonladder met halve en hele toonafstanden:
  C majeur: c – d – e – f – g – a – b (de witte toetsen op een piano of de knoppen op een diatonische accordeon)
  C mineur: c – d – eb – f – g – ab – bb
• Hertz
  eenheid voor frequentie.
  1 Hz = 1 golf per seconde.
• Cent
  logaritmische eenheid voor het verschil in toonhoogte ten opzichte van een toon in de toonladder.
  1200 cent = 1 octaaf.
  100 cent = de afstand tussen 2 opeenvolgende semitonen in een gelijkzwevende stemming.
  

• Frequentiespectrum
  alle frequenties die in een geluid voorkomen. Het frequentiespectrum kan in de vorm van een grafiek worden weergegeven.
• Wisseltonig
  de term wisseltonig wordt gebruikt om aan te geven dat een toets van een accordeonachtig instrument een andere toon voortbrengt bij het sluiten of openen van de balg. Voorbeelden: bandoneón, trekzak, mondharmonica.
• Stemtafel
  een werktafel met allerlei benodigdheden voor het stemmen van de tongen van een accordeon.

Dit scherm geeft het door de microfoon gemeten signaal weer. Met dit scherm kunt u controleren of uw microfoon werkt. Dit scherm wordt niet gebruikt voor het stemproces.

Deze vensters voor geluidssterkte geven de geluidssterktes van de snaren weer. De hier weergegeven geluidssterktes hangen af van de gevoeligheid van de microfoon die in Windows is ingesteld. Deze vensters worden niet gebruikt voor het stemproces.

Dit scherm toont een kleine grafiek van het frequentiespectrum van de te stemmen noot. Dit scherm wordt niet gebruikt voor het stemproces.

Dit scherm toont de nootwaarde van de klinkende snaar. De nootwaarde wordt als een groot teken in het midden van het scherm weergegeven.

Het getal links van dit teken geeft het snaarnummer aan. Bij een gitaar met zes of zeven snaren is de hoge E-snaar nummer 1 en de lage E-snaar nummer 6. De lage B-snaar is nummer 7. Bij een basgitaar is de G-snaar nummer 1 en de B-snaar nummer 5. De hoge C-snaar wordt niet genummerd. Rechtsboven in dit scherm wordt de frequentie van de A4 weergegeven. Normaal is dit 440 Hz, maar deze waarde kan worden aangepast met de schuif aan de rechterkant van het stemapparaat. Linksboven wordt de frequentie weergegeven die de geselecteerde toon moet hebben. De instelling 'Quadra-flat-tuning' wordt rechtsonder weergegeven.

Dit scherm toont de afwijking van de gemeten toon ten opzichte van de dichtstbijzijnde toon in de toonladder. De weergave loopt van 50 Cent te laag tot 50 Cent te hoog.

De rode lijn geeft de waarde van de gemeten toon aan. De gemeten toon is gestemd wanneer de rode lijn in het midden staat (op de groene nul-lijn) van het venster. Een kleine afwijking (+/- 3 Cent) is toegestaan omdat dit door het menselijk oor niet of nauwelijks kan worden waargenomen. Als de rode lijn links van het midden staat dan is de toon te laag en als de blauwe lijn rechts van het midden staat dan is de toon te hoog. Het getal in het kleine scherm “Cent” toont de afwijking van de toon in Cent.

Dit scherm toont de gemeten toon op de toonladder. De verticale lijnen geven de verschillende noten weer. De noten op de gitaar worden aangegeven door groene tekens.

Een blauwe verticale lijn geeft aan in welke noot de gemeten toon ligt. Als de gemeten toon binnen het bereik van een van de noten op de gitaar ligt dan zal het stemapparaat de afwijking van deze toon meten en weergeven. De blauwe verticale lijn staat dan boven op een van de groene tekens. Met dit scherm kunt u zien of een toon die buiten het bereik van de noten op de gitaar ligt te hoog of te laag is. Dit is handig bij het voor het eerst stemmen van een nieuwe snaar.

Stel de frequentie van de A4 in
Met de schuif aan de rechterkant van het stemapparaat kunt u uw instrument op een andere toonhoogte stemmen dan de standaard A=440 Hz. Met deze schuif kunt u de A-frequentie instellen tussen 430 Hz en 450 Hz in stappen van 1 Hz. Alle andere toetsen veranderen dienovereenkomstig. De huidige toonhoogte (frequentie) van de A wordt bovenaan weergegeven op het scherm dat de nootwaarde toont.

Gitaar of basgitaar
U kunt wisselen tussen het stemmen van een gitaar en een basgitaar met de knoppen “Gitaar” en “Basgitaar”. Bij het stemmen van een gitaar kunnen de noten B1, E2, A2, D3, G3, B3 en E4 worden gestemd. Bij het stemmen van een basgitaar kunnen de noten B0, E1, A1, D2, G2 en C3 worden gestemd.

Quadra-flat-tuning
Elke keer dat op de knop 'Mol' wordt gedrukt neemt onderaan het scherm dat de nootwaarde toont het aantal b's toe. Op deze manier is het mogelijk 1 tot 4 tonen boven de weergegeven nootwaarde te stemmen. Als de capo wordt gebruikt dan is het niet nodig deze te verwijderen. Druk meerdere keren op de knop 'Mol' afhankelijk van de positie van de capo.

Hoeveel is een Cent?
De afwijking van een toon ten opzichte van de dichtstbijzijnde toon in de toonladder wordt in Cent aangegeven. 100 Cent is de afstand tussen een toon in de toonladder en de volgende. Als de te stemmen toon een afwijking van 50 Cent heeft dan ligt de toonhoogte precies tussen twee tonen van de toonladder.

De gitaarstemmer stelt zijn instellingen zoveel mogelijk automatisch in. Zo is het stemapparaat gemakkelijk te gebruiken. Het aantal instellingen blijft tot een minimum beperkt. Door op de knop 'Menu' te drukken en „Instellingen” te selecteren kan de te gebruiken microfoon worden gekozen.

Als de microfoon niet meteen werkt dan is het mogelijk dat uw Windows-instellingen niet zijn ingesteld zoals het hoort. Het Windows-scherm, waar u de microfoon-instellingen kunt wijzigen, kan worden geopend door op de knop 'Microfoonvolume-instellingen' te klikken.